EVENT ARCHIVE
Koordinatörlüğünü Nisya İşman Allovi'nin yürüttüğü proje sürecinde Alberto Modiano tarafından kayda alınan görüntülerden yola çıkarak hazırlanan belgesel filmin kurgu yönetmenliğini Aksel Bonfil yaptı.
Serginin küratörü ve kitabın metin yazarı ise projenin tarih koordinatörlüğünü de üstlenen Aymy Emel Benbasat oldu.
24 Ekim Pazar gününden itibaren belgesel film ve sergi 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi'nde izleyiciyle buluştu.
Bir Kitap, bir Sergi ve gezilecek iki Tarihi Sinagog
500. Yıl Vakfı bünyesinde yer alan Türk Musevileri Müzesi Ekim ayı boyunca İstanbul’un en eski sinagogu olan Balat Ahrida Sinagogu’nda etkinlikler düzenlendi. İki cilt halinde baskısı tamamlanıp yayınlanan ve fotoğrafları dünya çapında ünlenmiş fotoğraf sanatçısı İzzet Keribar tarafından çekilmiş kitap Türkçe ve İngilizce yayınlandı .Kitaptaki Sinagogların tarihçeleri Naim Güleryüz tarafından hazırlandı. Kitaptan alınmış 40 ın üzerinde fotoğraf da konuyla ilgili sergiyi oluşturdu ve sinagog bahçesinde sergilendi. 1-31 Ekim tarihleri arasında, Cumartesi günleri hariç 10.00-17.00 saatleri arasında gezilebilen sergi süresince Balat’taki Ahrida ve Yanbol Sinagogları da gezilebildi . Vakıf bu sinagogları tanıtan bir kitapçık da yayınladı. Genelde çok kolay gezilemeyen bu sinagogları gezmek İstanbulseverler ve tarihseverler için önemli bir fırsattı.
Yurtdışında Türkiye’yi temsil eden Yunus Emre Enstitüsü ile Amsterdam’da açılan Sefarad Sergisi’nde müzemiz olarak işbirliği yapmaktan mutluluk duyduk.
19. yüzyılın ilk çeyreğinde, Avrupa’da başlayan Haskala-Yahudi Aydınlanması ile Avrupa Yahudileri birlikte yaşadıkları toplumlara entegre olma, kendilerini ispatlama ve başarılı olma imkânları buldular. Spor da bu alanlardan biriydi. Ancak bu başarılara orantılı olarak antisemitizm ve ayrımcılık da yükseldi ve sporu ve sporcuları etkiledi. Bazı Avusturya spor kulüpleri Yahudileri kabul etmemeye başladılar. İstanbul’da bulunan, Avusturya kökenli Teutonia Kulübü, bu kısıtlamayı uygulamaya hazırlanırken bir avuç Yahudi sporcu Teutonia’dan ayrılıp 1895 yılında, İstanbul’da, dünyanın ilk Yahudi spor kulübü Israelitische Turnverein Constantinopel’i kurdular. 13 yıl sonra adını Maccabi olarak değiştiren bu spor kulübü, ilk önce jimnastik sonra da diğer dallarda hizmet vermeye başladı. Sporcular birçok başarıya imza attılar. Olimpiyatlarda Osmanlı İmparatorluğu’nu ilk kez temsil edecek takımda Selanikli bir Yahudi bulunmaktaydı.
1936 Olimpiyatları’nda Goebbels’in Yahudilerin oyunlara katılmasını engelleme çabalarına karşın Türkiye’yi temsil eden ekipte iki Yahudi sporcu bulunmaktaydı. Bu kitap, özellikle geç Osmanlı döneminden günümüze, Türkiye spor tarihinde Yahudi sporcuları tanıtmaya çalışmaktadır.
Bu kitap, özellikle geç Osmanlı döneminden günümüze, Türkiye spor tarihinde Yahudi sporcuları tanıtmaya çalışmaktadır.
500.YIL VAKFI TÜRK MUSEVİLERİ MÜZESİ ÇEVRİMİÇİ ETKİNLİLERİNE DEVAM EDİYOR!
Değindiği anlamlı konularla birçok çevrimiçi etkinliğe imza atmış olan 500.Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, bu sefer de bir konseri evlerinize getirdi. Piyanist, besteci, soprano, müzik terapist, köşe yazarı Renan Koen, gerçekleştireceği “Holokost’u Anma / Uykudan Önce” adlı bu anlatımlı konserde, Holokost tarihine değindi ve Varşova Gettosu, Theresienstadt Gettosu-Toplama Kampında bestelenmiş olan müzik eserlerini icra ederken aynı zamanda bestecilerin kendi deyimiyle “Pozitif Direnç”lerinden de bahsetti. İstikrarlı bir yaratıcılığın gücünden ve bu gücün öncelikle bireyin kendisine ve daha sonra topluma olan yararlılığına olan katkısına, bir müzik terapisti bakış açısıyla aktardı.
500. YIL VAKFI TÜRK MUSEVİLERİ MÜZESİ’NDE FİLM AKŞAMLARI DEVAM EDİYOR
PORTEKİZ’İN KRİPTO YAHUDİLERİNİN TARİHİNE EPİK BİR BAKIŞ
500.Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, 29 Mayıs Cumartesi akşamı 21:00’de Zoom ve Facebook üzerinden Portekiz Kripto Yahudilerinin 1496’dan günümüze hikayelerini temel alan "Sefarad" filmi ile takipçilerinin karşısına çıkmıştır.
Epik bir tarihsel drama olan Sefarad, Yahudilerin Portekiz Kralı D. Manuel'in Yahudiliği yasakladığı ve onları sınır dışı ettiği 1496 yılından günümüze kadar süregelen hikayesini anlatıyor. Gerçek olaylara dayanan bu kapsamlı dönem filmi, varlığı ilk kez ancak 20. yüzyılda duyulan küçük ve "gizli" bir Yahudi topluluğuna ışık tutuyor. Portekiz’in ilk Yahudi sakinlerinin torunları olan bu topluluk yeryüzündeki son Yahudiler olduklarına inanarak nesiller boyunca tamamen izole bir şekilde yaşamış ve ancak 20. Yüzyılda Nazi işgali altındaki Avrupa'dan birçok mültecinin gelmesiyle farklı Yahudi toplumları ile ilişki kurmaya başlamışlardı. Böylelikle Portekiz bir kez daha canlı bir Yahudi merkezi haline gelmiştir.
Anlatıldığı üzere, Yahudi toplumu engizisyon ile birlikte ortadan kaybolmuşsa da, birçok köyde Kripto-Yahudilik canlı tutulmuştur. 20. yüzyılda Yahudilerin yavaş yavaş Portekiz'e dönmeye başladıkları dönemde küçük bir Aşkenaz Yahudi topluluğu Porto'ya yerleşir. Kısa süre sonra topluluğa kripto-Yahudiliği uygulayanları resmi Yahudiliğe geri getirmek için Yahudiliğe geçmiş Portekizli subay Barros Basto da katılır. Bu proje her ne kadar kahramanca olsa da istenen sonuca ulaşamaz.
Çağlar Mallı, ikinci uzun metraj filminde bizi dil ve kültür üzerinden bir seyahate çıkarıyor ve yok olmak üzere olan Sefarad Yahudilerinin Judeo-Espagnol dilini dünya üzerinde hala konuşan sayılı kişiyle görüşüyor. Sefarad olan Deniz Bensuan, ailesinin kültürünü ve dilini devam ettirebilmek üzere Sefarad Yahudileri'nin geçmişinin izlerini takip etmeye başlamasının ardından bu etnik topluluğun zorunlu göçler ve Holokost nedeniyle yaşadıkları zorlukların belgelerine rastlıyor. Belki de en belirgin özellikleri diaspora olan bu etnik topluluğun tarihini Türkiye’den başlayarak Yunanistan, Polonya, Portekiz ve her şeyin başladığı yer olan İspanya’ya kadar takip ederken Deniz, yolda kendi kültürünü ve hatta soy ağacını yeniden keşfediyor.
Film: 18. İstanbul Uluslararası Bağımsız Filmler Festivali, Bilinmeyen Bilinenler Bölümü, Gösterim Seçkisi. 2019
"İstanbul Hayali", Türkiye'nin ilk şehir plancısı olarak anılan, Gezi Parkı'nın, Maçka Demokrasi Parkı'nın , Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı´nın, Bağdat Caddesi'nin mimarı Aron Angel´in (1916-2010) ilginç yaşamı çerçevesinde Türkiye´nin kentleşme tecrübesini gözler önüne seriyor.
Aron Angel, hükümetin Hilton Oteli inşaatına izin vermesinin ardından İstanbul’un yeşil alanına halel geldiği için görevinden gözünü kırpmadan istifa eden bir idealistti. Mesleğe ünlü şehir plancısı Henri Prost’un yardımcılığı ile başlamış, aynı zamanda mimarlık eğitimi almış, zamanının duayen bir mimarıydı.
Perihan Bayraktar’ın yönetmenliğini yaptığı, kurgusu Thomas Balkenhol’e ait belgesel filmde ünlü şehir plancıları ve mimarlar (İlhan Tekeli, Tarık Şengül, Cana Bilsel, David Harvey, Pierre Pinon) Türkiye'de kentlerde, özellikle de İstanbul'da olan biteni değerlendiriyorlar.
Erol Güney Belgeseli bir kere daha Türk Musevileri Müzesinde.
500. Yıl Türk Musevileri Müzesi, zaman içinde Sovyet Devrimi’nden İstanbul’un entelektüel ortamına, oradan Yozgat’a ve günümüz İsrail’ine izleyiciyi unutulmaz bir yolculuğa çıkaracak olan “Yaşamın Sürüklediği Yerde Erol Güney’in Öyküsü" belgeselini 14 Şubat Pazar 2021 18.00´de Zoom üzerinden ve aynı anda Facebook’tan yayınlandı.
Bir gazeteci ve çevirmen olmanın ötesinde romantik bir gezgin, gerçek bir dünya vatandaşı olan Erol Güney’in hayatını anlatan “Yaşamın Sürüklediği Yerde Erol Güney’in Öyküsü“ belgeseli 14 Şubat Pazar günü saat 18:00’da, 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi’nde Zoom üzerinden gösterildi. Banu Yalkut Breddermann’ın yönettiği 103 dakikalık, Türkiye, İsrail, Fransa ortak yapımı belgesel, Erol Güney’in büyüleyici yaşam öyküsüne ışık tutmanın yanı sıra yakın tarihe taze bir bakış getiriyor.
