ETKİNLİK ARŞİVİ
İspanya Büyükelçiliği, İstanbul Cervantes Enstitü, 500. Yıl Türk Musevileri Müzesi ve Red de Juderias de Espana’nın düzenlediği Sefarad Lezzetleri ve Aromaları sergisi, 16 Nisan - 4 Ekim 2023 tarihleri arasında 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi'nde gerçekleşti.
“EL KE ALARGA LA MEZA, ALARGA LA VIDA"
“Sefarad Lezzetleri ve Aromaları” sergisi kapsamında, 500. Yıl Türk Musevileri Müzesi, Red de Juderías de España, İspanya Büyükelçiliği ve İstanbul Cervantes Enstitüsü bir araya geldi. Red de Juderías de España, Sefarad kültürünü araştırma, koruma, yayma ve tanıtma çalışmaları kapsamında, Sefarad mutfağına ve tarihine adanmış bu sergiyi ortaya koydu.
Yazar, aşçı ve yemek fotoğrafçısı Javier Zafra’nın Red de Juderías için yazdığı Sabores de Sefarad adlı kitabına dayanan sergide sanatçının 27 eseri yer aldı. Katılımcılar, tarihi notlar, gastronomik keşifler ve ilham veren görüntüler eşliğinde bu mirasın en derinlerine; kalbin yanı sıra damağın da onlara rehberlik edeceği bir zaman yolculuğuna çıktı. Nasıl ki İstanbul Sefarad aromalarını kucaklamış bir şehir ise, Galata Kulesi’nin yanı başındaki 500. Yıl Türk Musevileri Müzesi de böyle bir sergiye ev sahipliği yapmak için en ideal yer idi. Krakov ve Miami’den sonra 16 Nisan’da İstanbul’da gerçekleştirilen serginin açılış töreni sırasında, Villafranca del Penedés’te yer alan, Covides Şaraphanesi’nin serinletici koşer kavasınının da sunumu gerçekleştirildi.
MÜZE’DE BİR SERGİ: ORADA KİMSE YOK MU?
500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, Ankaralı sanatçı Safigül Kurtyiğit’in Ankara Yahudi Mahallesi’nden yola çıkarak hazırladığı "ORADA KİMSE YOK MU?" sergisine kapılarını açtı. 31 Ocak’ta açılışı yapılan sergi, 2 Nisan’a kadar gezilebildi.
Giderek yok edilen ya da tahribata uğrayan kent imgesine vurguda bulunmak, içinde yaşadığımız mekânlara odaklanıp kent belleğinin izini sürmek ve gerçekleştirilen uygulamalar aracılığıyla kent belleğini koruma altına almayı öncelikli hedeflerinden birisi olarak belirleyen sanatçı Safigül Kurtyiğit bu sergisinde bellek yitimine karşı kent belleğinin izini sürerek, kentte yaşanan dönüşümleri/değişimleri görünür kılarak hızla değişen, değişirken belleklerden silinen kent imgesini hatırlatmaya çalışmakta.
Türk Musevileri Müzesi bünyesinde yer alan Parohetlerin (dini tekstil) temel bakımı ve korunması üzerinden pratik çalışma ve müze koleksiyonuna katmak üzere yapılan Parohet çalıştayı yapılmıştır.
Robert Kaczmarek'in yönettiği "Paraguay Pasaportları" filmi, Polonya diplomasisinin 2. Dünya Savaşı sırasında Yahudileri kurtarmaya katılımı ve Nazi Almanya'sına karşı unutulan Polonya-Yahudi işbirliğine ilişkin olayları anlatıyor. 1942-1943'te, Polonyalı diplomatlardan ve Yahudi örgütlerinin aktivistlerinden oluşan gayri resmi bir grup, Polonya ve diğer Avrupa ülkelerindeki Nazi Alman işgalcileri tarafından gettolarda hapsedilen Yahudiler için Güney Amerika ülkelerinin pasaportlarını almak için birlikte çalıştı.
Küratörlüğünü Heidi Schatzl'ın yaptığı "Anı Deposu" (Ernst F. Brod) Sergisinin açılışı ve Roman Britschgi Quartet konseri 17 Mayıs 2022 tarihinde Neve Şalom Sinagogunda ziyaretçiler ile buluştu.
Yahudi ve sosyal demokrat Ernst F. Brod(1901-1978) 1934'te "İnsanlar arasına karışmak" için Avusturya'dan ayrıldı. Paris ve Türkiye'de kaldıktan sonra 30 yılını adadığı 2000 sayfalık otobiyografisini Auschwitz'in kurtuluşunun ikinci yıldönümü olan 27 Ocak 1947'de yazmaya başladı.
Sanatçı Heidi Schatzl, Brod'un kapsamlı çalışmasını tek bir sergide özetledi. Sergi, Brod'un ailesinin İkinci Dünya Savaşı sırasında sığındığı ve modernizasyonuna dahil olduğu Türkiye ile olan bağlantısını da bizlerle paylaştı. Özel albümlerden ve arşivlerden fotoğrafların yanı sıra mektuplardan alıntılara yer verilen bir bellek dışavurumunu ortaya koyuyor. Sergi, 2022 Haziran ayı sonuna kadar olarak ziyaret edildi..
Roman Britschgi Quartet, serginin açılış gecesinde sahne alarak bu etkinliğe müzikal olarak da eşlik etmemizi sağladı. Konser 17 Mayıs Salı günü saat 18:30'da Neve Şalom Sinagogunda gerçekleşti.
İzmirli Fotoğraf Sanatçısı Selim Bonfil’in, “Foto Gagin Gözünden İzmir Yahudileri ve Karataş” adlı fotoğraf sergisi 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesinde 6 Nisan 2022’de ziyaretçileri ile buluştu. Aynı gün 15:30-18:30 saatleri arasında “İzmir’de Yahudiler- Antik Smyrna’dan Günümüze” isimli kitabın da lansmanı yapıldı.
İzmirli Fotoğraf Sanatçısı Selim Bonfil’in kentin ilk fotoğrafhanelerinden biri olan ve 1902 ile 1968 yılları arasında faaliyet gösteren Foto Gagin’in fotoğraflarından oluşan “Foto Gagin Gözünden İzmir Yahudileri ve Karataş” adlı sergisine ev sahipliği yaptı.
İzmir Musevi Cemaati Vakfı'nın Avrupa Birliği desteğiyle gerçekleştirdiği “Despertar(Uyanış) İzmir” adıyla bilinen “İzmir Musevi Cemaatini Kapsayıcı Liderlikle Güçlendirme Projesi” kapsamında 6-18 Nisan 2022 tarihleri arasında müzemizde ziyaret edilebilen sergide Foto Gagin tarafından çekilen stüdyo fotoğrafları, düğün- aile fotoğrafları, o dönemin Karataş semtini ve semtteki yaşamı anlatan fotoğraflar yer aldı.
Karakare Komisyonu, Alef Gençleri önderliğinde uzun süredir var olan ve Holokost farkındalığını artırmak adına geliştirilen bir projedir. Misyonu soykırım ve toplumdaki antisemitizm hakkında farkındalık yaratmak, unutmamak, unutturmamayı öğretmektir. Bunu amaçlarken, her yıl farklı projeler ortaya koymaktadırlar. Toplumumuzun kaybettiklerini hatırlamasını ve unutmamasını amaçlayan bir projedir.
Bu sene ise 24 Nisan- 8 Mayıs tarihleri arasında Neve-Shalom sinagogunun alt katında kurulan gerçek bir sergi ile hedeflerini gerçekleştirmeyi planlamaktadır.
Türk Musevileri Müzesi, Cumhuriyet ile büyüyen ve bir asır boyunca tarihe tanıklık etmiş, Türkiye İşçi Partisi’nin tarihinde önemli rol oynamış bir şahsiyet olan, bir İstanbul Beyefendisi, 100 yaşına yeni basmış Moris Gabbay’ı ağırladı.
Türk Musevileri Müzesi, Cumhuriyet’ten önce 27 Şubat 1922 ‘de doğan ve Türkiye’de bir asra tanıklık etmiş devlet adamı Moris Gabbay’ın yaşamını konu alan belgesel filmi 24 Nisan 2022 Pazar günü saat 14:00’te gösterime sunacaktır. Moris Gabbay’ın da hazır bulunacağı gösterim öncesi Şalom Gazetesi yazarı Elda Sasun kendisi ile kısa bir söyleşi gerçekleştirdi.
Alberto Modiano'dan "Zaman ve Mekan İçinde Musevilik" fotoğraf sergisi 14.03 - 03.04.2022 tarihleri arasında Müzede gezilebildi.
Sergi, dünyanın ilk tek tanrılı dini olan Museviliğin günümüz Türkiye’sinde örf adetleri ile uygulanış biçimini fotoğraf sanatı dili ile aktardı.
Sergide yer alan fotoğraflar siyah beyaz çekilmiş ve konusuna göre müzik ve dualarla bütünleşti. Modiano’nun “Zaman ve Mekan içinde Musevilik” çalışması İstanbul’da yaşayan Yahudilerin dini uygulamalarını nasıl gerçekleştirdiklerine de şahitlik etti. Sefarad, Aşkenaz ve İtalyan Yahudilerin bir yıllık dini yaşam döngüsünü takip etti.
Müzede “Sefarad Müziği” filmi
İLK GÖSTERİM & YÖNETMEN SOHBETİ
Sefarad Kültürünü Sefarad Müziği üzerinden tanıtan "Sefarad Müziği" belgesel filmi 10 Nisan 2022 saat 15:00’te ilk defa Neve Şalom Sinagogunda meraklılarının izlenimine sunuldu.
Ömür Şenol yönetmeliğinde ve yapımcılığında çekilen belgesel, Türkiye'de yaşayan ve Sefarad müziğine katkı sunmuş müzisyen, besteci, tiyatrocu, yazar ve akademisyenlerin yaşamlarından, icralarından ve anlatımlarından izler taşıyor.
Türk Musevileri Müzesi, Arkeolojik kazılardan çıkan bilgiler ışığında Anadolu Topraklarında Yahudi varlığının 2600 yıllık geçmişine ışık tutan yeni bir sergi ile arkeoloji ve tarih profesyonellerini ve meraklılarını bir araya getirdi. “Taşlara Kazanın Yahudi Kimliği” sergisi 4-21 Kasım tarihleri arasında, Cumartesi günleri haricinde, 10:00-17:00 saatleri arasında Zülfaris Sinagogu’nda ziyaret edilebildi.
Sergi mimar Çiğdem Öner’in Anadolu’da süre giden arkeolojik kazı başkanları ve akademisyenlerle iş birliğinde ve Almanya Federal Cumhuriyeti Başkonsolosluğu İstanbul ve Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği’nin maddi destekleri ile söz konusu coğrafyada Yahudilerin geçmişini kanıtlar eşliğinde ortaya çıkarmakta.
Yahudiler 2600 yıl önce, Anadolu ve Trakya’ya yerleşiklerinde özellikle ticaret yapmak üzere Anadolu topraklarına geldiler ve antik kentlere yerleştiler. Arkeolojik kazılar, bu coğrafyadaki Yahudi varlığını kanıtlayan mezar taşları, yazıtlar, objeler ve sinagog kalıntıları gibi somut bulgular sunmakta.
